De soeptude van Marlene Dietrich

Een tip voor 1 januari 2014, voor als het leven wat moeilijk op gang komt. Ook deze is eerder verschenen, in de Groninger Gezinsbode in 2010.

 

Er is geen beter remedie tegen een kater en griep dan soep. Kippensoep, welteverstaan. Dáár knap je pas van op. Dat wisten onze opa's en oma's, dat wisten de oude Romeinen en dat wist Mozes Maimonides, een twaalfde-eeuwse filosoof en natuurkundige. Hij was Jood en Joden staan bekend om hun voorliefde voor kippensoep. Maar ook Yasser Arafat wist dat. Het was zelfs zijn favoriete gerecht. Hij at het elke dag. Daarmee is kippensoep het enige dat Joden en Palestijnen gemeen hebben, behalve een voorkeur voor gewapende conflicten.

Ik heb een boek van Mimi Sheraton, voormalig culinair journaliste van The New York Times, met honderd recepten voor kippensoep van over de hele wereld. Van Oost-Europa tot Amerika. Ivoorkust, Ethiopië, Armenië, Vietnam, Denemarken, Georgië, Jemen, Ghana en Hongarije; noem een land en ze eten er kippensoep. Op de achterflap van het dik 230 pagina's tellende boek staat: ‘Bijna alle volkeren beschouwen kippensoep als voedzaam en hartverwarmend.'

Dat Henk Scholte een bordje kippensoep niet afslaat verbaast me niks, maar wat ik niet wist en hij wel, is dat Marlene Dietrich de kracht van kippensoep kende. In boekhandel Taraxacum in het Duitse leer ontdekte hij ‘de kokerij van Marlene Dietrich'. Scholte: “Marlene heur passie was koken en van heur binnen der hail wat recepten dij ze dailde mit lu uut de showbizz in omloop. Zo is ook bekend dat ze aaltied vlaaisnat van n soeptude in n thermosflezze op de fulmset bie heur har. Zai putde doar kracht uut. Ik docht ik mail die evenpies heur receptuur. Ik heb t zulf verschaaiden moalen moakt en t het mie, as k wat minlek was, goud in de bainen holden. Lu dij zingen, schrieven en acteren mouten goud moud holden.”

Omdat ik op zoek was naar iemand had ik mij aangemeld bij Facebook. Die iemand heb ik niet gevonden, althans niet via Facebook, maar ik had ineens veel andere vrienden. Waaronder Henk. Dan denk je: ik ga eens even het wereldwijde web op en de eerste die met je begint te chatten is een plaatsgenoot. Dat ging ook weer op zijn Gronings. In mijn scherm verscheen de tekst: ‘Bist op droad?'

Ik had niet door dat het voor mij was, dus ik mailde terug: ‘Hest tegen mie?'

Scholte weer: ‘Tegen wel aans?'

Henk is een jongen van het land en het eerste wat ik op zijn pagina zag was dan ook een recept: Brood mit zoepen. Oftewel karnemelkbrood. Nu is karnemelk best lekker, maar ik heb mijn twijfels over dat recept, dat hij opdeed uit het handgeschreven achttiende-eeuws kookboek van de Menkemaborg. Scholte leverde wel het bewijs dat slow food niet iets van de huidige tijd is, want officieel heet het ‘Stoadeg Karnemelkbrood' en volgens hem staat stoadeg min of meer voor ‘slow cooking'. Oftewel: wij van het land weten al lang wat goed voor de mens is. Het is trouwens een en al recept bij Scholte, zoals voor ‘Nervenkekse', oftewel zenuwenkoekjes (zenenkoukies) van Hildegard von Bingen, die in 1136 abdis werd in een benedictessenklooster en de eerste schrijvende arts genoemd

Dat Marlene een meisje van het platteland was, is moeilijk vol te houden. De Duitse actrice werd in 1901 geboren in Berlijn-Schöneberg en overleed in 1992 in Parijs en je kunt met de beste wil van de wereld niet beweren dat Berlijn en Parijs gehuchtjes zijn.

Waar Marlene de receptuur vandaan haalde is mij niet bekend, maar Scholte was lovend over haar ‘Krachteg vlaaisnat van n soeptude'.

Wat nodig is: ain soeptude mit intast, twij liter wotter (verholden van t vlaais tou t wotter 1:5), n rije bos peterselie, anderhaalf theelepel zolt en wat zwaarde peperkörrels, n bundeltje soepgruinte bestoande uut wat woddel , praai en selderaai en n dikke siepel.

De bereiding: Soeptude wordt uut n kaander nomen en van boeten en binnen uutwaskert. t Haart en moage as ook lever mit waskern en din de tude mit de wossen intast in zolt wotter in n hoge panne aan de kook brengen. As t wotter kookt, de hette wat weerommestellen en t schoem der of en tou ofscheppen mit n teemslepel. t Vlaaisnat twij tou drij uur kaalm deurpruddeln en trekken loaten, tot dat de tude zaacht en lös let van t bonkjederij.

Intied peterselie en soepgruinte waskern, op n plaanke grof hakken en noa twij uur kooktied bie t Vlaaisnat doun. De siepel zien boetenrok ofpulen, aansloetend in vörrels snieden en ook bie t vlaaisnat doun. Noa n zetje hoalen je de tude tou panne uut en gaiten t vlaaisnat deur n fiene zeve. t Vlaais van de tude as t nait te slim trokken is, kin din klaain sneden worden en lös bie de soep serveert worden. As bieloage bie dizze krachtege vlaaisnat van n soeptude kinnen je der wat roosterde plakken witbrood biedoun of wat repies omelet.

Overigens is kippensoep volgens Sheraton niet het beste middel als maag van streek is. Het is de derde stap op weg naar herstel, na een warme Coca-Cola en een droog beschuitje, met slappe lichtgezoete thee.