Voorbij de Watertoren (59) – Over Kamp en gas

Kamp en gas blijven een slechte combinatie. Henk Kamp en aardgas. Het gedoe rond de omgekeerde bewijslast toont weer eens aan dat wij, Groningers, alles wat onze kant op komt, meter voor meter moeten bevechten.

Niks groot gebaar, niks ruime compensatie. Voor elke cent voor elke scheur, veroorzaakt door aardbeving door gaswinning, moeten we ons tot in den treure verantwoorden.

Zelfs Marcel Thijsen, burgemeester van Tynaarlo, zei het vorige week, toen ik hem interviewde over zijn eerste maanden in Noord-Drenthe. De man uit Wijchen heeft inmiddels ook zo zijn ervaringen over de schadeafhandeling. Geen positieve, uiteraard.

Thijsen zei letterlijk: ,,Ik kan er met mijn botte zuidelijke hoofd niet bij dat je voor 200 miljard euro aan waarde uit een gebied haalt en dan moeilijk doet over een paar duizend euro voor een paar scheuren.’’

Die woorden staan woensdag 6 mei in de Drentse editie van het Dagblad van het Noorden.

Moeilijk doen

 

Ook de Belgische geoloog Manuel Sintubin verbaast zich over het moeilijk doen, van Kamp en NAM. Hij zei op 25 april 2015 in het DvhN: ,,Geef de opbrengsten van het gas dat nu nog in de grond zit aan de Groningers. Gewoon, alles, 100 procent. De rest van Nederland heeft de afgelopen decennia ruimschoots genoeg aan het gas verdiend, het is tijd dat Groningen zelf ook eens profiteert en uitgroeit tot een bloeiende provincie.’’

De in Leuven woonachtige wetenschapper volgt de ontwikkelingen in Groningen op afstand en verbaast zich bijna overal over. Over het gemak waarmee Groningers zich neerleggen bij de situatie die door NAM en Rijk wordt gecreëerd. Over wat het rijk, minister Kamp dus en de NAM, nalaten.

Hij vergelijkt de situatie in Groningen met die in Oklahoma. Een staat die, vanwege olie- en gaswinning en de injectie van afvalwater, eveneens getroffen wordt door veel aardbevingen: ,,Oklahoma was arm en heeft door de gaswinning een enorme economische boost gekregen. De staat heeft niet alleen de lasten, maar ook de lusten. Daardoor is de bevolking veel meer bereid om de nadelen te accepteren.’’

Daarnaast gaat, aldus de man uit Leuven, de discussie veel te weinig over veiligheid: ,,Er is altijd kans op The Big One. Dat kan binnen een uur zijn, maar ook over honderd jaar. We weten het simpelweg niet.’’

Wat we niet weten

 

Of we dat niet weten, is overigens de vraag. De NAM boort al vijftig jaar naar gas in Groningen. Dan weet je volgens mij wat er in de grond gebeurt. Maar goed, Sintubin is wetenschapper en ik denk dat hij daar beter zicht op heeft dan ik.

Sintubin: ,,Aardbevingen die door mensen worden veroorzaakt zijn nieuw. We zijn het nu aan het ontdekken. Wetenschappelijk gezien is Groningen één groot experiment. We hebben het níet onder controle. De mensen horen dat niet graag, maar het is een gegeven.’’

We zouden iets meer kunnen weten, maar dat weten we niet, want de NAM doet ook moeilijk over haar onderzoeken, concludeert Sintubin: ,,Wat heeft de NAM al onderzocht? Ik weet dat niet want niet alles wordt gepubliceerd. De NAM schermt met een internationaal onderzoeksteam dat ermee bezig is. Ik heb daar vraagtekens bij. Als je gedegen onderzoek wil doen, dan heb je de beste wetenschappers nodig. Ik kan je precies vertellen wie er dan in dat onderzoeksteam zouden moeten zitten. Maar bij mijn weten zitten die personen er dus niet in.’’

Verbazing is er bij hem ook over de focus op de gasvelden bij de Waddeneilanden en over het feit dat de NAM nog altijd spreekt over gaswinning tot 2070. ,,Europa wil in 2050 zo’n 80 tot 95 procent minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990. Rond die tijd moet Europa dus bijna vrij van fossiele brandstoffen zijn. En dan rept zo’n oliebedrijf van business as usual tot 2070.’’

Maar de NAM doet niet eens moeilijk over het feit dat ze moeilijk doet. De mentaliteit is en blijft zoals de nieuwe directeur, Gerard Schotman, het verwoordde in het DvhN van 31 januari 2015.

Mooie praatjes

 

Hij zegt weliswaar niet met mooie praatjes het vertrouwen te willen herwinnen, maar met daden, maar afgaand op de ervaringen van Thijsen is de praktijk nog steeds een ander verhaal. Dat is ook niet zo gek, want Schotman zegt doodleuk dat de NAM zich verantwoordelijk voelt en ruimhartig genoeg is, maar: ,,dat betekent niet dat je als een Sinterklaas alles maar links en rechts kunt doen.’’

Eigenlijk, dacht ik toen ik dat las en dat dacht ik nog steeds en daarom blijven de woorden van Thijsen ook hangen: de NAM zou dat juist wél moeten doen. Cadeautjes uitdelen.

Doe niet moeilijk over meldingen, doe niet moeilijk over omgekeerde bewijslast, doe nergens moeilijk over. Wat je ook uitgeeft aan schadeherstel, compensatie en cadeautjes, het zal altijd een schijntje blijven, afgezet tegen de 200 miljard euro die hier uit de grond is gehaald en de miljarden die nog uit de grond worden gehaald.

Dat die gasbel hier zit is geen verdienste van de NAM. Daar heeft de NAM, of Henk Kamp, niks voor hoeven doen. Die gasbel, dat is ook een cadeautje.