De Drentse boerenrockband Mooi Wark lag onder vuur vanwege de titel van de jubileumtoer die
vandaag van start gaat: ‘Niet veur mietjes’. Wie de band een beetje kent snapt
de grap.
De term ‘mietjes’ leidde echter tot ergernis bij
homoseksuelen, aldus een Drents statenlid. Hij vroeg de band iets aan de titel
te doen. Dat deed de band niet. In de krant legde de manager uit dat Mooi Wark geen
kwaad in de zin had met ‘mietje’. Ze gebruikten het in de betekenis van
‘slappeling’.
Gaarkeuken
Schrijver Christiaan Weijts schreef november vorig jaar in
de NRC een stuk over dat ‘ironie steeds minder wordt herkend’. Een citaat daaruit:
‘In de gaarkeukens van opiniërend Nederland wemelt het van onbegrepen ironie.’
Hij nam als voorbeeld een ingezonden brief in het Dagblad
van het Noorden. Dat ging over de ontgroeningen van studentenverenigingen in
het algemeen en die van het Groningse Vindicat in het bijzonder.
De opsteller meende dat de zware mishandelingen en vernederingen
een functie hadden. Het hielp de karakters te vormen van de toekomstige CEO’s,
ministers en staatssecretarissen. Goed punt, want met wat we onze bestuurders
en topmannen ook voor de rechter slepen, ze geven geen kik. De brief besloot met
‘Af en toe een dode of gewonde is jammer, maar maakt ook duidelijk dat het
menens is.’
Woedende reacties
Het leidde tot woedende reacties. Weijts concludeerde dat
weinigen op het idee kwamen dat die zin wellicht ironisch bedoeld was. Nu ken
ik toevallig de briefschrijver en ik twijfel aan het ironisch gehalte, maar Weijts
had een punt.
Ironie is, zoals Wikipedia leert, een stijlfiguur waarbij
wat gezegd of getoond wordt afwijkt van wat bedoeld wordt. En, dat is mijn
toevoeging, met een vette knipoog.
Knipoog
Edoch: de knipoog is uit de wereld. Werd in vroeger dagen de
soep nooit zo heet gegeten als hij werd opgediend, vandaag de dag krijg je de hete
soep meteen terug in je gezicht gesmeten en de aardappelen, spruitjes en
gehaktballen er direct achteraan.
Zoals minister Dijsselbloem ondervond. Want zelfs wij
Groningers weten dat inwoners van Zuid-Europese landen hun geld niet net als
wij uitgeven aan drank en vrouwen.
Paashaas
Zoals de Hema ondervond bij de nieuwe paasreclame. Het
bedrijf introduceerde de ‘wereldberoemde’ familie Paashaas, met stuiterbal
Richie, nette zusje Inez, elegante en lieve moeder Juliëtte en vader Charles,
de baas in huis.
Op social media was het meteen weer bal. Wie zegt dat de
paashaas hetero is, luidde de vraag. Dat Juliëtte werd neergezet als ‘haas waar
alle mannetjes gek op zijn’ was zelfs ronduit seksistisch.
Toegegeven, de Hema kan als het CDA onder de winkelketens
worden gezien en bij een bedrijf met een rookworst als symbool is de gedachte
aan seks nooit ver weg. Maar vorig jaar werden de lesbo’s en homo’s door de
Hema bediend en dit jaar opnieuw kindjes met Down, dus waarom meteen weer met
gestrekt been erin?
Ik ga met Weijts mee als hij zegt dat we alleen nog durven
lachen bij iemand met het stempel ‘cabaretier’ op zijn voorhoofd.
Drank en vrouwen
Ironie maakt het leven draaglijk. Het is in ieder geval wat
ons Groningers, naast drank en vrouwen, op de been houdt. Zonder een knipoog op
zijn tijd is het lastig overleven in het huidige land van koolzaad en aardgas,
vroeger suikerbiet en strokarton. Als wij op de televisie komen worden wij
ondertiteld en als je alles wat over onze hoofden wordt uitgestort letterlijk
zou nemen, kun je beter meteen uit het raam springen.
Johan Cruijff
En, over ironie gesproken:
Johan Cruijff, die gisteren precies een jaar geleden
overleed, is de beste voetballer die ons land ooit kende, de beste trainer en hij
was een bijzonder mens. Cruijff legde overal in het land speelveldjes voor
kinderen neer. Het minste wat we terug kunnen doen, een stadion zijn naam
geven, doen we niet. Omdat met de naam van een stadion ook veel geld is te
verdienen.
Ik had graag willen afronden met de conclusie dat
Amsterdammers daarom mietjes zijn, maar dat kan niet. Want FC Groningen voetbalt
in het Noordlease-stadion.
Deze column is uitgesproken op zaterdag 25 maart, tijdens een aflevering van Spijkers met Koppen van BNN-Vara.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten