De Slochter Paradox

Wij, Slochtenaren, wonen op een unieke plek. Wanneer we het dorp uitlopen, zien we een veelheid aan velden en akkers, waarop zwaar gesubsidieerde landbouw en veeteelt wordt bedreven, terwijl recht onder onze voeten een gasbel zit die ons ontzettend rijk had kunnen maken. Een Ferrari of een privévliegtuig is hier een bezienswaardigheid, maar dat had niet gehoeven. Dat heet: De Slochter Paradox.

Ik dacht zelfs dat er slechts één Porsche in heel Slochteren was, maar ik heb me laten vertellen dat een wethouder er ook een heeft. Gek genoeg de wethouder van cultuur. Over paradox gesproken.

Los van die enkeling zijn we echter allesbehalve rijk en ik ben niet de enige die dat opvalt. Ook anderen proberen te achterhalen wat er dan wél met de 200 miljard euro gasopbrengst is gebeurd. De term ‘verjubelen’ kwam zeer vaak voorbij. Dat klinkt gezellig, maar wanneer ik thuis kom met de mededeling dat ik mijn salaris in het café heb verjubeld, dan heb ik drie dagen beeld, maar geen geluid.

Zelfs hoogleraren van de universiteiten van Groningen en Amsterdam kunnen er nauwelijks een vinger achter krijgen. De algehele conclusie is dat het geld over de balk is gesmeten. Wáár precies blijft onduidelijk, al kan ik een ieder verzekeren dat het in ieder geval niet in Slochteren en omstreken was.

Wanneer het gas in de achttiende eeuw was gevonden dan had ik me geamuseerd om het zoveelste bewijs van het menselijk onvermogen om op de juiste momenten de juiste beslissingen te nemen. Echter, het is er tijdens mijn leven. Het gas werd aangeboord in 1959. Ik ben van 1965. Over ongeveer vijftig jaar is het op en als ik dat haal ben ik 93, dus we zijn ongeveer gelijk weer weg en omdat ik niet dankzij het gas rijk word, zal ik dat voelen als een gemiste kans.

Sterker nog, ik weet niet anders dan dat er bezuinigd moet worden. Vanaf Den Uyl heb ik het ongeveer meegekregen en daarna preekten Van Agt, Lubbers, Kok en Balkenende de matiging. Onder Kok bleek er iets te verdelen, maar dat heeft niet heel lang geduurd. Onbegrijpelijk, want in een artikel in het NRC trok een hoogleraar de conclusie dat Nederland filevrij had kunnen zijn. De Slochter Paradox is derhalve niet alleen een lokaal probleem. Terwijl Holland enerzijds in de wereld synoniem staat voor zuinig, zijn we anderzijds, met Engeland, hét voorbeeld van hoe er NIET met de gasopbrengst om moet worden gegaan.

Ver voor de viering van 50 jaar gas, dat was in 2009, kwam het weekblad Intermediair met een artikel, waarin die paradox fijntjes werd neergezet. Geconcludeerd werd dat: Groningen per hoofd dankzij het aardgas een kwart meer inkomen genereert dan het Nederlands gemiddelde. Met Oberbayern is Groningen zelfs de rijkste (niet-stadse-) provincie van de Europese Unie. Het besteedbaar inkomen van de gemiddelde Groninger ligt echter negen procent onder het Nederlands gemiddelde en is daarmee 's lands laagste. Nederlanders betalen dertien procent meer voor aardgas dan de gemiddelde Europeaan en volgens de Nma is de Nederlandse gasprijs zelfs 20 tot 25 procent te hoog.

Het probleem is dat je zoiets alleen kunt constateren. Wij, Slochtenaren, wonen boven een ongelooflijke rijkdom en we kunnen en mogen er niks mee. Bij wijze van protest doet ons gezin daarom het enige dat ons rest. Wonend recht boven 2700 miljard kubieke meter aardgas koken wij elektrisch. De ultieme Slochter Paradox.

(een tekst uit 2009, het wil maar niet achterhaald worden)